Aukefni, bragðefni og ensím
Aukefni, E-númer
Aukefni eru efni sem bætt er í matvæli til þess að hafa áhrif á geymsluþol, lit, lykt, bragð eða aðra eiginleika matvæla. Algengustu tegundir aukefna eru rotvarnarefni, þráavarnarefni, bindiefni, sætuefni og litarefni.
Aukefnum er skipt í mismunandi flokka eftir því til hvers á að nota þau. Einungis er leyfilegt að nota þau aukefni sem Matvælaöryggisstofnun Evrópu (EFSA) hefur metið og viðurkennt að séu ekki skaðleg heilsu fólks. Notkun aukefna í Evrópu er endurskoðuð ef rökstuddur grunur kemur upp um óæskileg áhrif þeirra á neytendur. Aukefni sem leyfilegt er að nota eru sett á sérstakan lista sem segir til um í hvaða matvörur og í hvaða magni leyfilegt er að nota aukefni. Aukefnalistinn er svokallaður jákvæður listi sem þýðir að einungis er leyfilegt að þau efni sem eru á listanum og með þeim skilyrðum sem þar koma fram.
Ítarefni:
- Listi yfir aukefni, ásamt flokksheitum
- Heiti litarefna á ýmsum málum og E númer þeirra
- MSG hefur marga kosti
- Breska matvælastofnunin (Food Standard Agency) – vefsíða um litarefni og ofvirkni
Bragðefni
Bragðefni eru afurðir sem bætt er í matvæli til að gefa ilm og/eða bragð. Orðið bragðefni er yfirheiti yfir nokkra flokka efna: bragðgefandi efni, bragðefnablöndur, hitameðhöndluð bragðefni, reykbragðefni eða blöndur af þeim. Náttúruleg bragðefni einkenna bragð flestra matvæla, en einnig eru til tilbúin bragðefni. Bragðefni teljast ekki til aukefna og hafa því ekki E-númer. Svo kölluð bragðaukandi efni, E-620 til E-640 í aukefnalistanum, teljast hinsvegar til aukefna. Þau hafa lítið sem ekkert eigið bragð, en draga fram bragð af öðrum efnum
Efni úr matvælum með bragðgefandi eiginleika
Sum innihaldsefni matvæla eru notuð/bætt í matvæli vegna bragðgefandi eiginleika sinna (en skilgreinast ekki sem bragðefni) sem getur leitt til þess að óæskileg náttúruleg efni berist í matvælin.
Dæmi: Kanill (innihaldsefni með bragðgefandi eiginleika), sem inniheldur kúmarín (óæskilegt efni), notaður í bökunarvörur.
Nánar um bragðefni, sjá undir síðu fyrir matvælafyrirtæki.
Ensím
Matvælaensím eru afurðir sem fást úr plöntum, dýrum eða örverum eða afurðum þeirra, þar með taldar afurðir sem fást með gerjunarferli þar sem notaðar eru örverur. Matvælaensím hvata skilgreint lífefnafræðilegt efnahvarf og þeim er bætt í matvæli í tæknilegum tilgangi á einhverju stigi framleiðslu, vinnslu, tilreiðslu, meðhöndlunar, pökkunar, flutnings eða geymslu matvælanna.