Grillun matvæla
Flestum finnst grillaður matur góður og sérstök stemning að grilla úti hvort sem er heima, í útilegunni eða sumarbústaðnum.
Það getur reynst vandasamt, einkum fyrir þá sem ekki eru komnir með mikla grillreynslu, að láta allt vera tilbúið á sama tíma og ekki gengur alltaf jafn vel að láta hitna vel í kolunum. En það er einmitt mjög mikilvægt að gegnsteikja svína-, fugla- og hakkað kjöt (hamborgara) en um leið þarf að passa að ekkert brenni. Mikilvægt er að fara eftir þessu því nokkur hætta er á matarsýkingum ef ekki tekst vel til.
Hakkað kjöt, fuglakjöt og svínakjöt á að gegnsteikja
Svína- og fuglakjöt
Rétt er að gera ráð fyrir að sjúkdómsvaldandi bakteríur geti verið í kjötinu þrátt fyrir strangt eftirlit og að miklum árangri hefur m.a. verið náð í útrýmingu á salmonellu og kampýlóbakter úr kjúklingum hér á landi. Því er mjög mikilvægt að gegnsteikja svína- og fuglakjöt.
Hakkað kjöt (hamborgarar)
Krossmengun
Mjög mikilvægt er að kjötsafi/blóð úr hráum kjúklingum/ kjöti berist ekki á kjötið sem búið er að steikja. Þess vegna þarf að nota annað fat, ílát, bretti fyrir grillaða matinn en notað var fyrir hráa kjötið.
Það þarf líka að nota aðra töng og önnur áhöld en notuð voru á hráa kjötið.
Á sama hátt þarf að tryggja að kjötsafi/blóð af hráu kjöti berist ekki á annað meðlæti.
Bakteríur eins og kampýlóbakter berast með höndum, áhöldum og ílátum og það eitt að þvo sér ekki um hendur getur dugað til að bera með sér smit.
Forðumst brenndan grillmat
Við grillun er mikilvægt að gefa sér góðan tíma. Það þarf að bíða þar til ekki logar lengur í kolunum og að eingöngu eru glóð í þeim þegar maturinn er settur á. Maturinn verður bragðgóður og hvorki þurr né brenndur. Brenni hann spillir það bragðinu og heilsuskaðleg efni myndast (sem geta aukið líkur á krabbameini). Þá er rétt að skera af það sem hefur brunnið. Sjá nánar um viðbrennd matvæli.
Notum álpappír eða marineringu án olíu
Fita frá kjöti eða marineringu á það til að leka niður í kolin eins og margir þekkja. Það er slæmt því þá fer að loga í kolunum og reykur með tjöruefnum sest á kjötið. Hægt er að forðast að fitan leki niður á kolin með því að setja álpappír undir matinn og það er hægt að velja marineringu án olíu. Einnig eru til lóðrétt grill, þar sem kolin eru til hliðar við matinn og feitin lekur þá ekki á þau.
Teflon
Teflon á ekki að nota þegar við grillum, hvorki sem grillgrindur eða áhöld. Teflon efnið getur bráðnað við hitastig sem er ekki óvanalegt við grillun. Auk þess getur myndast hættulegt gas. Teflon er samansett af efninu PTFE (Polytetrafluoroethylene) sem þolir ekki hitastig yfir 300°C og er talið skaðlegt berist það í líkamann
Minnispunktar
- Höfum hreinlæti í fyrirrúmi og pössum uppá handþvott
- Tryggjum að öll áhöld séu hrein og forðumst krossmengun á milli matvæla með menguðum áhöldum
- Gætum þess að kjöt eða safi komist ekki í snertingu við önnur matvæli tilbúin til neyslu
- Gætum þess að hakkað kjöt (hamborgarar), svínakjöt og fuglakjöt sé gegnsteikt (75°C)
- Gætum þess að brenna ekki kjötið, grillum ekki yfir logandi kolum heldur bíðum þar til eldur hefur slokknað og kolin glóa
- Er kæling matvæla viðeigandi á ferðalaginu
- Varast skal að nota teflon við grillið
- Ávallt skal þrífa grillið eftir notkun. Fita sem situr á grindum og lekur ofan í grillið brennur næst þegar grillað er og geta því skaðleg efni sest á matvælin
Með því að fylgja þessum ráðleggingum má koma í veg fyrir heilsuspillandi örverur og efni í grillmatnum. Hugum að réttri meðferð matvæla og notkun áhalda/íláta, ásamt almennu hreinlæti til að njóta heilsusamlegrar grillstundar í faðmi vina og fjölskyldu.