Vernduð afurðaheiti

Árið 2014 samþykkti Alþingi lög um vernd afurðaheita þar sem heimilað er að vísa sérstaklega til uppruna þeirra afurða sem slíkrar verndar njóta, þess svæðis sem þau koma frá eða hefðbundinnar sérstöðu þeirra. Markmið laganna er að veita þeim afurðum sem uppfylla þær kröfur og þau skilyrði sem sett eru um slíkar vörur nauðsynlega lagalega vernd auk þess að stuðla að aukinni neytendavernd og koma í veg fyrir óréttmæta viðskiptahætti.

Með lögunum er íslenskum framleiðendum gert mögulegt að sækja um sérstaka vernd fyrir afurðir sínar á grundvelli eins eða fleiri fyrrgreindra atriða. Slík vernd afurða er nýlunda hér á landi en hefur tíðkast um árabil í nágrannalöndum okkar og munu margir kannast við sérmerkta osta frá Frakklandi eðaskinku frá Spáni svo dæmi sé tekið. Í reglugerð um skráningu afurðaheita er kveðið á um umsóknaferlið.

Erlend heiti sem njóta verndar

Samningur milli Íslands og Evrópusambandsins „um vernd landfræðilegra merkinga landbúnaðarfurða og matvæla“ tók síðan gildi 1. maí 2016

Með lögunum er einnig kveðið á um vernd erlendra afurðaheita skv. milliríkjasamningi "um vernd landfræðilegra merkinga landbúnaðarfurða og matvæla“. Samninguinn tók gildi 1. maí 2016 eftir að listi yfir þau afurðaheiti sem verndar myndu njóta hafði verið auglýstur með frétt á vef Matvælastofnunar þann 30. júní 2015 og óskað eftir andmælum gegn því að heitin öðluðust vernd á Íslandi. Engin andmæli bárust.

Með gildistöku samningsins hlutu tiltekin afurðaheiti vernd hér á landi. Í viðauka II við samninginn eru vernduðu heitin listuð. Ný heiti geta bæst á listann yfir vernduð afurðaheiti að loknu auglýsingar og andmælaferli.